جولان اپلیکیشن های خارجی در دست انداز ابزار داخلی
به گزارش «وبلاگ‌نیوز» و به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران، گویا دامنه استفاده از جنس خارجی و ترجیح دادن آن به تولیدات وطنی حتی به تولیدات فضای مجازی هم کشیده است. امروزه کمتر کسی است که در جیب خود تلفن هوشمند نداشته و در شبکه‌های موبایلی عضو نبوده باشد. تلگرام، واتس‌اپ، لاین و امثالهم حالا بر روی همه گوشی‌ها نصب هستند، اما کمتر کسی به سراغ شبکه‌های ایرانی می‌روند! اینکه چرا کاربران ایرانی ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از شبکه‌های وطنی به سراغ شبکه‌های خارجی بروند موضوعی بود که ما را پای صحبت‌های مدیر یکی از همین شبکه‌های ایرانی کشاند. محمدحسین جلالی مدیر اپلیکیشن های ویگسون و پارسوید است که گفتگوی ما را با وی در ادامه می‌خوانید.
وضعیت استقبال از شبکه‌های وطنی در حال حاضر چگونه است؟
شبکه‌های اجتماعی خارجی دو فاکتور دارند که به دلیل وجود این فاکتورها، میان کاربران ایرانی گسترش پیداکرده‌اند. اولین نکته بحث کیفیت این شبکه‌ها است و دیگری اشتباهات مسئولین در داخل کشور.
دقیق‌تر و مصداقی‌تر توضیح می‌دهید؟
به‌عنوان‌مثال افزایش قیمت پیامک‌ها و یا محدودیت‌هایی که شبکه‌های پیامکی در خصوص تعداد حرف، آنتن دهی و به‌طورکلی بی‌کیفیت بودن سرویس پیامک‌ها در کنار ترافیک زیادی که در سرویس‌های پیامکی وجود داشت، باعث شد که مردم سرویس پیامک را از کاربری خود خارج کرده و به‌جای آن از شبکه‌های خارجی که بدون محدودیت این سرویس را پوشش می‌دادند استفاده کنند.
افزایش هزینه‌های سرویس‌های پیامکی اولین و مهم‌ترین دلیل کاربران ایرانی برای خروج از سیستم‌های پیامکی و ورود به شبکه‌های اجتماعی بود که به دنبال آن کیفیت و ترافیک هم مزید بر این علت شد.
در بحث مکالمات یکی از عوامل گرایش مردم به شبکه‌های اجتماعی، کیفیت و سرویس‌دهی‌ها بود و دلیل دیگر که می‌توان به آن اشاره کرد، مسائل امنیتی است.
مسائل امنیتی؟
در حال حاضر مردم‌نهادهای نظارتی داخلی را می‌بینند و همین موضوع باعث می‌شود که احساس خطر کنند اما خطر امنیتی خارج از کشور را ندیده و آن‌ها را درک نمی‌کنند؛ چراکه در خارج مرزهای جمهوری اسلامی هستند و نهادهای بیرونی دسترسی به آن‌ها ندارند. ازاین‌جهت کاربران به شبکه‌های اجتماعی خارجی گرایش پیدا می‌کنند؛ اگر انصاف داشته باشیم شبکه‌های اجتماعی خارجی در مسائل کیفیتی برای کاربران سنگ تمام گذاشته‌اند این در حالی است که امکان میزبانی داخل مرزهای ایران را نداشته و همین موضوع باعث می‌شود سرعت آن‌ها در ایران زیاد نباشد، اما با جایگزین کردن اپلیکیشن ها باکیفیت بالا مشکلات دیگر کاربران را حل می‌کنند و به همین خاطر مردم سایر مشکلات این شبکه‌ها را نادیده گرفته و بدون هیچ مشکلی از آن‌ها استفاده می‌کنند
به نظر شما چرا در هر شبکه اجتماعی خارجی تعداد کاربران ایرانی به نسبت سایر کاربران بیشتر است؟ چرا مردم ایران به‌سرعت جذب یک شبکه اجتماعی شده و به‌سرعت هم به شبکه‌های اجتماعی دیگر کوچ می‌کنند؟ به‌عنوان‌مثال در ابتدا همه کاربران از وایبر سپس از واتس‌اپ و در حال حاضر از تلگرام استفاده می‌کنند…
شاید نتوان به این سؤال پاسخ دقیقی داد.
چرا؟
چون‌که این موضوع برای خود ما هم یک مسئله به شمار می‌رود، اما شاید بتوان گفت علت اینکه چنین اتفاقی در بسیاری از کشورها نمی‌افتد این است که کاربران آن کشورها یک علقه و گرایش خاصی به یک کمپانی ارائه‌کننده اپلیکیشن های خاص در کشور خود دارند که ترجیح می‌دهند به‌جای آزمون‌وخطا در استفاده از شبکه‌های اجتماعی مختلف خارجی از همان شبکه وطنی استفاده کنند.
به‌عبارت‌دیگر این کاربران حول یک محور وطنی فعالیت می‌کنند و رویدادهای فضای مجازی میان آن‌ها موج ایجاد نمی‌کند.
این کاربرآن‌یک سکان و پایگاهی داشته تا خود را در آن استوار کنند، اما کاربران ایرانی فاقد چنین پایگاهی هستند و هنوز نتوانسته‌اند نسبت به یک شبکه اجتماعی وطنی علقه پیدا کنند. در کشور نیز مجموعه بزرگی که بتواند در کنار رفع نیازهای مردم چنین علقه‌ای ایجاد کند وجود ندارد. به همین خاطر مردم ما در موج‌های فضای مجازی در اندک زمانی رأی عوض کرده و از وی چت به سراغ وایبر و از وایبر به سراغ دیگر شبکه‌ها می‌روند که علت اصلی این موضوع این است که تاکنون نظیر داخلی برای این شبکه‌ها وجود نداشته است.
آیا تنها علتش همین است؟
از سوی دیگر کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایران کاربران بسیار خوب و حرفه‌ای هستند. به‌عبارت‌دیگر کاربران ایرانی این شبکه‌ها به‌خوبی با اپلیکیشن های آن‌ها آشنا بوده و بدون هیچ دردسری از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. کاربران ایرانی درک بسیار بالایی از شبکه‌های مجازی دارند، به‌طوری‌که به‌راحتی تفاوت‌های میان تلگرام و واتس‌اپ را متوجه شده و شبکه مفیدتر را انتخاب می‌کنند. این در حالی است که کاربران سایر کشورها مثلاً کاربران شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشورهای عربی چنین توانایی‌هایی ندارند.
کاربران ایرانی به خاطر تست کردن شبکه‌های مختلف و استفاده از اپلیکیشن های آن‌ها بسیار هوشمند بوده و همین موضوع باعث شده است کاربران ایرانی مشکل‌پسند هم بشوند، به‌طوری‌که اپلیکیشن های شبکه‌های اجتماعی وطنی آن‌ها را راضی نمی‌کند.
به‌عنوان‌مثال تلگرام ریزه‌کاری‌های بسیار بیشتری را به نسبت واتس‌اپ در نظر گرفته است که همین موضوع منجر شد تا کاربران ایرانی از واتس‌اپ به تلگرام کوچ کنند. به بیان ساده‌تر این‌گونه مهاجرت‌ها در فضای مجازی به خاطر طبع بالای کاربران ایرانی است.
حضور پررنگ کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی خارجی اساساً فرصت‌ها و تهدیدهای زیادی را به دنبال دارد، به نظر شما این فرصت‌ها و تهدیدها چه مسائلی را دربر می‌گیرد؟
آنچه ما در یک شبکه توزیع به آن نیازمند هستیم در حال حاضر در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد. به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت شبکه‌های اجتماعی در ایرآن‌یک شبکه توزیع گسترده هستند و همین موضوع مهم‌ترین فرصت استفاده از این شبکه‌ها است. در کشور ما در هرکجا که یک کار تولیدی فرهنگی داشته باشیم و راه‌هایی برای توزیع آن نباشد در اولین اقدام از فضای مجازی برای توزیع گسترده آن استفاده می‌شود. این فرصت اگرچه در همه کشورها وجود دارد اما به خاطر نوع و میزان استفاده مردم ما از شبکه‌های اجتماعی ضریب آن بسیار بیشتر است. درواقع اگر کسی روش‌های این توزیع را بداند و بخواهد موجی در این کشور ایجاد کند خیلی خوب و به‌راحتی می‌تواند از شبکه‌های اجتماعی بهره ببرد. به‌عنوان‌مثال در اتفاقات اخیر ما شاهد بودیم ظرف مدت ۷۲ ساعت بیش از ۲ میلیون رأی برای یک چهره غیر طنز در یک برنامه طنز، رأی جمع شد.
درواقع کاربران وارد یک بازی بسیار بچه‌گانه شده و آن را در این شبکه‌ها دست‌به‌دست کردند. در همین جریان شاهد بودیم در دو طرف ماجرا در کمترین زمان ۴ میلیون کاربر به خط شدند که این‌یک ظرفیت به شمار می‌رود.
و این فرصت، چطور شکل تهدید به خودش می‌گیرد؟
اگر نوع ماده یا محتوا در این ظرفیت اندکی تغییر کند این فرصت تبدیل به یک تهدید می‌شود. به‌عنوان‌مثال تولیدات نامناسب در این فضا می‌تواند تهدید بزرگی برای آن به شمار رود. شاید بتوان گفت تهدیدهای این شبکه‌ها بسیار بیشتر از فرصت‌های آن است؛ تهدیدهای شخصی در این فضاها، دور شدن کاربران از زندگی حقیقی و خانواده‌های خود، آسیب‌های عمیق روحی، روانی، جسمی و … از آسیب‌هایی هستند که در اثر سوءاستفاده از شبکه‌های اجتماعی به وجود می‌آید.
شاید بتوان گفت مهم‌ترین آسیب این شبکه‌ها حفره‌های امنیتی است که کاربران گرفتار آن می‌شوند؛ متأسفانه مردم ما امروزه ابزارهایی در دست خود گرفته‌اند که شناخت کاملی از آن ندارند و حتی گاها شرایط استفاده از آن را هم ندارند. به‌عنوان‌مثال کسی که سرویس جیمیل را بر روی گوشی خود نصب می‌کند نمی‌داند در صورت استفاده از رمزهای آسان به‌راحتی شماره تلفن‌های وی ذخیره می‌شود یا اینکه ممکن است دفترچه تلفن وی به‌راحتی منهدم شود.
آموزش ندیدن کاربران قبل از استفاده از سرویس‌ها یکی از آسیب‌های جدی است که به کاربران وارد می‌شود و تبعات زیادی دارد. به‌عنوان‌مثال چندی پیش اکانت تلگرام بسیاری به خاطر عدم آگاهی کاربران در نحوه استفاده از آن هک شد؛ افراط و استفاده نادرست از این شبکه‌ها از دیگر آسیب‌ها محسوب می‌شود.
به‌طوری‌که انتشار مطالب غیراخلاقی، شایعه‌ها و اخبار نادرست بنیان بسیاری از خانواده‌ها را نابود کرده و به افراد زیادی شکست‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است.
در حال حاضر استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی به نقطه بحرانی در کشور نرسیده است و کشور با بحران در این خصوص متوجه نشده است. پیش‌بینی ما این است که در اولین ظرفیتی که برای اغتشاش یا آشوب در کشور به وجود بیاید، تلگرام اولین بستر برای گسترش آن باشد؛ به‌ویژه سرویس جدید تلگرام با عنوان کانال که می‌تواند اطلاعاتی را در اختیار تعداد بی‌شماری مخاطب قرار دهد.
این کانال‌ها بستر بزرگی برای انتقال شایعات به وجود آورده‌اند که در صورت یک مهندسی اجتماعی، زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات در جامعه خواهد بود اگر کانال‌ها درست مدیریت نشوند پیش‌بینی ما این است که تلگرام به‌زودی فیلتر شود.
بسیاری از اپلیکیشن هایی که توسط شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌شود ظرفیت استفاده از آن‌ها در کشور ما وجود ندارد و خواه‌ناخواه موجب فیلتر شدن آن‌ها می‌شود.
موانع طراحی و ارائه شبکه‌های وطنی در کشور ما چه مواردی است؟
توسعه شبکه‌های وطنی برای پیشرفت در کشور نیازمند سعه‌صدر مردم و مسئولین است. بدون تعارف باید بگوییم که دانش این شبکه‌ها در کشور به نسبت شبکه‌های اجتماعی خارجی بسیار کم و محدود است. اگر می‌بینید سرویس تلگرام تا این حد رشد کرده است به خاطر این بوده که برنامه‌نویس‌های آن‌یک اپلیکیشن دیگری در قالب بین‌المللی طراحی و ارائه کرده‌اند، ایرادات سرویس‌های قبلی را می‌دانند روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده، آن‌ها را برطرف و برنامه جدیدی را طراحی و ارائه می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال تیمی که تلگرام را طراحی کرده است همان تیمی است که قبلاً وایبر را طراحی کرده بود.
یعنی ظرفیت طراحی چنین امکاناتی در کشور وجود ندارد؟
اگر واقع‌بینانه ببینیم ظرفیت چنین کاری در داخل کشور وجود ندارد چراکه این موضوع نیازمند سعه‌صدر مردم و مسئولین است. به‌طوری‌که مردم برخی اشکالات را تحمل و با آن کار کنند تا اپلیکیشن های جدید و باکیفیت‌تر ارائه شود.
این اتفاق هرگز در کشور ما نمی‌افتد مگر اینکه دولت حمایت همه‌جانبه از تولیدکنندگان شبکه‌های اجتماعی وطنی به عمل بیاورد و برای رشد یک اپلیکیشن وطنی صبر پیشه شود. تولیدکنندگان داخلی برای ارائه اپلیکیشن های خود نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه دولت هستند.
متأسفانه ما از مقدمات و امکانات اولیه برای ورود به یک فضای بین‌المللی محروم هستیم. ما حتی نمی‌توانیم حساب بانکی بین‌المللی داشته باشیم که بتوانیم بر اساس آن در بازارها اپلیکیشن خود را ارائه کنیم، چه برسد به آن‌که کسب درآمد هم داشته باشیم. یا به‌عنوان‌مثال ما نمی‌توانیم قراردادهایی که به خاطر ترافیک به‌صورت بین‌المللی بسته می‌شود را داشته باشیم.
قطعاً اگر دولت چنین حمایت‌هایی را از ما تولیدکنندگان شبکه‌های اجتماعی داخلی انجام ندهد، هیچ‌کس نمی‌تواند کاری انجام دهد که در حال حاضر هم‌چنین اتفاقی نمی‌افتد.
از طرف دیگر اگر یک شرکت داخلی بخواهد تبلیغی را در رسانه‌ها برای خود بدهد یا به‌عنوان‌مثال فردی صفحه رسمی خود را در شبکه‌های اجتماعی وطنی از صداوسیما اعلام کند، مصداق تبلیغات شده و این کار غیرمجاز تلقی می‌شود و برای این کار صداوسیما از شبکه‌های داخلی هزینه دریافت می‌کند.
این در حالی است که شبکه‌های اجتماعی خارجی به‌راحتی از صداوسیما تبلیغ می‌شوند. در بحث مجوز نیز بسیاری از اپلیکیشن های خارجی بدون مجوز در کشور ما فعالیت می‌کنند و کسی هم به آن‌ها خرده نمی‌گیرد اما اگر یک اپلیکیشن داخلی بخواهد راه بیفتد ده‌ها مجوز از قسمت‌های مختلف نیاز دارد که همه این‌ها به‌نوعی سنگ‌اندازی در بحث تولید شبکه‌های اجتماعی داخلی محسوب می‌شود. درواقع نه‌تنها کاری برای ما صورت نمی‌دهند بلکه برای فعالیت‌های ما مانع‌تراشی نیز می‌کنند.
کمک به توسعه، تجارت و مسائل اقتصادی اولین اولویت برای تولیدکنندگان داخلی است تا بتوانند با به دست آوردن بازارها فعالیت‌های خود را توسعه و کیفیت خود را ارتقا بدهند
انتهای پیام/.
